Η δυσλεξία είναι μία ειδική μαθησιακή δυσκολία, η οποία παρεμποδίζει την εκμάθηση γραφής και ανάγνωσης από παιδιά που έχουν όλες τις ικανότητες και δυνατότητες για τις εργασίες αυτές. Είναι δηλαδή παιδιά με κανονική ή ανώτερη νοημοσύνη, που ωστόσο δυσκολεύονται να εφαρμόσουν τους ορθογραφικούς και γραμματικούς κανόνες αλλά και να διαβάσουν άνετα. Η δυσλεξία λοιπόν αφορά στο γραπτό λόγο και όχι στον προφορικό.

Τα συμπτώματα της δυσλεξίας ανά κατηγορία είναι τα εξής:

ΓΡΑΠΤΟΣ ΛΟΓΟΣ (ΑΝΑΓΝΩΣΗ/ΓΡΑΦΗ)

• Κάνει αντιστροφές γραμμάτων – αριθμών (ε αντί για 3)
• Κάνει αντιμεταθέσεις ή παραλείψεις ή προσθήκες γραμμάτων (ή συλλαβών) στην ίδια λέξη (πότι ή πι ή τοτόπι αντί για τόπι)
• Χρησιμοποιεί καθρεφτική ανάγνωση ή γραφή (εμ αντί με)
• Προβαίνει σε αντικαταστάσεις λέξεων με άλλες παρεμφερούς σημασίας (διαβάζουν ή γράφουν κοντός αντί για χαμηλός)
• Μπερδεύει παρόμοια “ηχητικά” και σχηματικά γράμματα όπως τα “φ” με τα “θ”,”β” με “δ”,”π” με “μπ” κτλ
• Γράφει μία λέξη στην ίδια σελίδα με πολλούς τρόπους χωρίς να αναγνωρίζει το σωστό
• Δυσκολεύεται να κατανοήσει το νόημα του κειμένου (μάθημα) εκτός και αν του το διαβάσει ή του το διηγηθεί κάποιος άλλος
• Διαβαζει αργα και συλλαβιστα
• Μπερδεύει λέξεις που μοιάζουν οπτικά. Δηλαδή διαβάζει «τέρατα» αντί «τεράστια», «περίπτερο» αντί «περίπατο».
• Δεν υπάρχει λογική σειρά στην οργάνωση του γραπτού του/της
• Δεν γράφει ολοκληρωμένες προτάσεις.
• Δεν βγαίνει νόημα από αυτά που γράφει (ασάφειες).
• Δεν ξέρει να βάζει τόνους
• Δεν βάζει σημεία στίξης
• Κολλάει τις λέξεις μεταξύ τους
• Ακατάστατη και ακαταλαβίστικη γραφή
• Λάθη στην αντιγραφή από τον πίνακα
• Λάθη αδικαιολόγητα και διαφορετικά στην ορθογραφία

ΧΩΡΟΧΡΟΝΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ

• Έχει δυσκολία στην εκτέλεση έργων που προϋποθέτουν προσανατολισμό στο χώρο και στον χρόνο.
• Συγχέει το δεξιά – αριστερά, βορράς – νότος, χθες – αύριο.
• Δυσκολεύεται να διαβάσει σωστά τον χάρτη ή να μάθει την ώρα.
• Τα προβλήματα προσανατολισμού επηρεάζουν ακόμη καθημερινές λειτουργίες όπως την διαδικασία που φοράει τα ρούχα του, που δένει τα κορδόνια των παπουτσιών του, και γενικότερα έχει πρόβλημα στην επίγνωση του χρόνου.
• Δεν μπορεί να επαναλάβει με την σωστή σειρά τις μέρες τις εβδομάδες, τους μήνες, την προπαίδεια.

ΜΝΗΜΗ

• Δυσκολεύεται να θυμηθεί και συνεπώς να εκτελέσει μια σειρά προφορικών εντολών , να πει τους μήνες με την σειρά, να αριθμήσει τους ζυγούς, να μάθει την προπαίδεια.
• Δυσκολεύεται να μάθει ημερομηνίες, τοποθεσίες, ονόματα, χώρες, πρωτεύουσες.
• Έχει ανεπάρκεια βραχύχρονης και μακροπρόθεσμης μνήμης, που έχει σαν αποτέλεσμα να ξεχνά τις οδηγίες του δασκάλου, τις εργασίες που έχει να κάνει για το σχολείο, που είναι τα πράγματά του.

Όμως:

• έχουν γρήγορη αντίληψη,
• συχνά ξαφνιάζουν με την οξυδέρκεια των παρατηρήσεωντους,
• έχουν ικανότητες συνδυαστικές
• κρίνουν και οδηγούνται σε λογικά συμπεράσματα μετά από επεξεργασία δεδομένων
• έχουν έφεση στην μηχανολογία, στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές
• έχουν γόνιμη φαντασία, χιούμορ και επινοητικότητα.

Θ. Χατζηαρτεμίου, Ειδική παιδαγωγός